گروه تحقیقاتی و پژوهشی تصمیم‌سازان

با ظهور و حضور روز افزون رسانه‌های اجتماعی از هر طرف، تشخیص دادن این‌که زمان و منابع باید دقیقا در چه جایی صرف شوند، برای شرکت‌ها و کسب و کارها به سادگی ممکن نیست. با توجه به اقبال مناسب کاربران نسبت به شبکه‌های اجتماعی در سال ۲۰۱۳، اکنون با شروع سال ۲۰۱۴ لازم است روند کلی و جهت حرکت رسانه‌های اجتماعی مورد بررسی قرار بگیرد. در زمینه‌ بازاریابی در رسانه‌های اجتماعی در کشورمان با وجود تمامی مسائل و مشکلات موجود، نمی‌توان گفت شرکت‌های و برندهای ایرانی از قافله عقب مانده‌اند، یا حداقل می‌شود گفت قاصله شرکت‌های ایرانی با شرکت‌های خارجی در این زمینه خیلی زیاد نیست.

به عنوان نمونه می‌توان به فعالیت کسب‌و‌کارهای کوچک در شبکه اینستاگرام اشاره کرد که بیشتر از برندها و شرکت‌های بزرگ فعال بوده و از این فرصت به نحو احسن استفاده می‌کنند. این مقاله که فوربیس آن را تهیه کرده، روند رشد رسانه‌های اجتماعی و بازاریابی در سال ۲۰۱۴ را مورد بررسی قرار داده و پیش‌بینی‌هایی ارائه می‌دهد. این پیش‌بینی‌ها در هفت مورد زیر به طور خلاصه آمده است:

۱- سرمایه‌گذاری در رسانه‌های اجتماعی تبدیل به یک ضرورت خواهد شد.

با این‌که در سال ۲۰۱۳ نیز رسانه‌های اجتماعی در زمینه بازاریابی نقش خود را به خوبی نشان داده‌اند و پتانسیل‌های آنها مشخص شده است، اما به نظر می‌رسد این رشد همچنان در سال ۲۰۱۴ نیز ادامه خواهد داشت. امسال سرمایه‌گذاری در رسانه‌های اجتماعی برای صاحبان کسب و کارها به یک ضرورت تبدیل خواهد شد. کسب و کارها در حال حاضر به درک یکپارچه نمودن تلاش‌هایشان در رسانه‌های اجتماعی و تعیین استراتژی محتوا دست یافته‌اند و اثر این کار را بر روی افزایش مشتری و در نتیجه افزایش سود مشاهده کرده‌اند. همزمان که کسب و کارها مزایای قابل توجه این کار را می‌بینند کم کم به سویی حرکت خواهند کرد که وظایف مرتبط با این کار را به افراد متخصص مانند استراتژیست‌های رسانه‌های اجتماعی یا مدیران رسانه‌های اجتماعی بسپارند، برخلاف وضعیت فعلی که این وظیفه معمولا به کارکنان غیرمتخصص سپرده می‌شود.

۲- گوگل پلاس به عامل تعیین‌کننده‌ای تبدیل خواهد شد.

در حالی که فیسبوک هنوز هم با تعداد ۱٫۱۵ میلیارد کاربر فعال ماهانه، پرکاربرترین شبکه اجتماعی است. گوگل پلاس با افزایش کاربران فعال ماهانه به ۳۴۳ میلیون نفر، به دومین شبکه اجتماعی از لحاظ تعداد کاربر تبدیل شده است. اکنون که گوگل از پلتفرم خود برای جمع‌آوری داده‌های شخصی افراد (ترکیب‌های جمعیتی مختلف، موقعیت افراد و غیره) بهره می‌برد، گوگل پلاس دیگر تنها یک شبکه اجتماعی مانند سایر شبکه‌ها نخواهد بود. بدین ترتیب گوگل پلاس نقش خود را بعنوان بخشی از طرح بزرگ گوگل در جهت ارائه نتایج شخصی‌تری برای جستجوها نشان خواهد داد. به نظر می‌رسد کسب و کارهایی که فعالیت کمتری در شبکه‌های اجتماعی دارند، به گوگل پلاس به عنوان یک ابزار بهینه که تقریبا دارای امکانات سایر شبکه‌ها نیز هستند، توجه ویژه‌ای خواهند داشت. با یکپارچه شدن بیشتر گوگل پلاس با شبکه وب، کاربرد آن هم برای استفاده شخصی و هم برای بازاریابی و کسب و کار رشد قابل توجهی خواهد داشت.

۳- موفقیت زیادی در انتظار شبکه‌های اجتماعی تصویرمحور خواهد بود.

ما در سال ۲۰۱۳، شاهد روی آوردن به محتوای تصویری (عکس و ویدئو) به جای محتوای متنی در رسانه‌های اجتماعی بودیم. می‌‌توان گفت هر استراتژی محتوا در شبکه‌های اجتماعی برای اینکه مطمئن و قابل اتکا باشد، بایستی بر روی محتوای تصویری بعنوان جزئی اصلی حساب باز کند. سایت پینترست همچنان بعنوان یک شبکه با جمعیت غالب زنانه بخشی از استراتژی‌های بازاریابی خواهد بود. سایر رسانه‌های اجتماعی تصویر محور مانند اسلایدشیر، تامبلر، پث و موبلی به رشد خود ادامه خواهند داد و کسب و کارهای مختلف برای اینکه به سود بیشتری دست پیدا کنند، باید بر روی قابلیت “به اشتراک گذاری” محتوای تصویری در سایت‌ها و وبلاگ‌هایشان بیشتر تمرکز کنند.

۴- ما شاهد رشد و اوج گیری میکروویدیوها خواهیم بود.

به نظر می‌رسد متن‌های ۱۴۰ کاراکتری و ویدیوهای ۳ دقیقه‌ای دیگر به اندازه کافی خسته‌کننده شده‌اند؛ اینجاست که میکروویدیوها به نجات محتوای تصویری می‌آیند.  با ظهور سرویس‌های به اشتراک‌گذاری ویدئو توسط توییتر (اپلیکیشن واین) و اینستاگرام شاهد گرایش بیشتری به سمت به اشتراک گذاری بلادرنگ (real-time) ویدیوها خواهیم بود. با زمان بین ۳ تا ۱۵ ثانیه که اینستاگرام برای ویدیوها تعیین کرده و محدودیت زمانی ۶ ثانیه‌ای ویدئوها در توئیتر ، انتظار می‌رود کاربران ویدیوهای بیشتر و بیشتری را از طریق گوشی‌های هوشمند خود به اشتراک بگذارند. اینکه آیا این ویدیوهای بسیار کوچک قادر به تغییر معادلات در زمینه به اشتراک‌گذاری ویدئو خواهند بود و چگونه، مسئله جالبی است که باید منتظر ماند و دید.

۵- اقبال نسبت به فوراسکوئر بشدت کاهش خواهد یافت

فوراسکوئر اپلیکیشنی است که از طریق آن کاربر می‌تواند موقعیت مکانی خود را با دوستان خود به اشتراک بگذارد و اگر در جایی مانند یک فروشگاه، رستوران یا کافی شاپ باشد، با به اشتراک گذاشتن نظر خود با دوستانش به نحوی برای آن فروشگاه تبلیغ نیز می‌کند. با توجه به مشکلات مالی و آمارهای نه چندان خوشایند ترافیک در این اپلیکیشن در سال ۲۰۱۳، آنها در سال ۲۰۱۴ نیز با مشکلاتی روبرو خواهند بود. با توجه به اینکه در حال حاضر فیس‌بوک، توییتر و اینستاگرام امکان به اشتراک گذاری موقعیت مکانی را به اپلیکیشن‌های خود افزوده‌اند، زمان زیادی طول نخواهد کشید تا کاربران فوراسکوئر نیز در یکی از این اپلیکیشن‌ها جذب شوند.

۶- مای اسپیس رشد خواهد کرد

با تغییرات بنیادی که مای اسپیس در ساختار خود ایجاد نموده و تلاشهایی که در سال ۲۰۱۳ برای احیای برند خود انجام داده است، به نظر می‌رسد این شبکه اجتماعی شاهد رشد دوباره خواهد بود. با ارائه اپلیکیشن خود برای آیفون، که به کاربران اجازه ارتباط با دوستان، ارسال پیام‌های خصوصی و ایجاد کانال‌های خصوصی رادیویی می‌دهد، مای اسپیس در مسیر رشد برای سال ۲۰۱۴ قرار گرفته است. هرچند واضح است که مای اسپیس هیچگاه دوباره توانایی رقابت با فیسبوک یا توییتر را پیدا نخواهد کرد، اما مشاهده رشد این شبکه بین برندها و طرفداران موسیقی جالب خواهد بود.

۷-  لینکداین بازیگر عمده‌ای در رشد بازاریابی بین کسب و کارها (B2B) خواهد بود.

لینکداین شبکه‌ای اجتماعی است که در آن افراد متخصص و شرکت‌ها با به اشتراک‌گذاری توانایی‌ها، تخصص و محصولات خود در آن به فعالیت می‌پردازند. به جرات می‌توان گفت که لینکداین با ۲۳۸ میلیون کاربر، هنوز هم در بین شبکه‌های اجتماعی برای متخصصین و افراد حرفه‌ای انتخاب اول است. این شبکه اجتماعی نیز در سال ۲۰۱۴ بیکار ننشسته و با ارائه برنامه‌ها و امکانات جدید، جایگاه خود را از “فقط یک شبکه اجتماعی برای افراد حرفه‌ای” ارتقا داده و به بزرگترین منبع تولید و اشتراک محتوا بین متخصصین تبدیل خواهد شد. با افزایش تعداد کاربران لینکداین، مزایای فعالیت در این شبکه برای بازاریاب‌های بین کسب و کارها بیشتر و بیشتر آشکار خواهد شد.

جمع‌بندی

با اینکه در فیسبوک و توییتر نشانه‌های جدی از کاهش کاربران مشاهده نمی‌شود، اما دیدن اینکه این دو شبکه اجتماعی با رشد روزافزون گوگل پلاس و شبکه‌های اشتراک تصویر و ویدئو چگونه روبرو خواهند شد، جالب خواهد بود. با ۱۰ ساله شدن فیسبوک، این غول شبکه‌های اجتماعی، آنها در سال ۲۰۱۴ بیشتر بر روی اپلیکیشن موبایل و همچنین ارائه روش‌های جدیدی برای هدف‌گیری دقیق‌تر تبلیغات به سمت کاربران متمرکز خواهد شد. و در حالی که توییتر نیز توانایی‌های خود را در زمینه بازاریابی بین کسب و کارها (B2B) نشان داده است، مشاهده رقابت گوگل پلاس با این دو در جهت کسب سهم بیشتر از بازار شبکه‌های اجتماعی جالب خواهد بود.

در حال حاضر که بیشتر مدیران کسب و کارها به اهمیت و ضرورت داشتن یک استراتژی  جهت بازاریابی در رسانه‌های اجتماعی پی برده‌اند، در سال ۲۰۱۴ بیشتر این مدیران به صرف هزینه و زمان کافی در این حوزه روی خواهند آورد و اولین قدم در این زمینه استخدام یا مشاوره از افراد با تخصص در زمینه رسانه‌های اجتماعی و بازاریابی خواهد بود. (بهروز ابراهیمی)